Roberto Laxe, membro da Coordinadora Estatal da Corrente Vermella
Teñen razón os que defenden a necesidade de debater a situación de Galiza no
Estado español, e na súa derivación, na Unión Europea. Os anos de Aznar
significaron a ruptura do consenso da Transición, baseado nun acordo, máis
ou menos ben asumido, entre a burguesía española e as periféricas. A
monarquía xogaba o papel de bonaparte por riba das “mesquiñas” disputas
entre os burgueses.
Aznar rachou o acordo coa ofensiva sobre Euskadi, as ameazas de que “a
democracia tamén se defende cos tanques” (Mayor Oreja dixti), o relegamento
de Cataluña a un segundo plano en beneficio dos sectores máis reaccionarios
de Valencia e mesmo da capital (plano Hidrolóxico), e o desprezo máis
absoluto con Galiza, exemplificado na actuación na crise do Prestige.
Ese foi un dos motivos centrais da crise do PP e a súa derrota eleitoral o
14M; o outro foi a tremenda mobilización obreira e popular. Un sector da
burguesía española, apoiada nas burguesías periféricas, illaron ao PP e aos
burgueses que representa, e preferiron botar a Aznar para evitar males
maiores. E loxicamente, o debate estaba na mesa. Derrotado o goberno máis
centralista dos anos da restauración monárquica, qué proxecto teñen para
artellar o que se deu en chamar España?
A REFORMA DOS ESTATUTOS.-
Coa reforma dos estatutos pretenden disolver o verdadeiro problema: a
cuestión nacional no Estado español.
Para as burguesías é máis que evidente co fundo da cuestión é a defensa da
legalidade monárquica institucionalizada na transición. Como din a súa
propaganda, os 30 anos de monarquía foron, e son, os mellores anos de
“España”, sobre a base dun empobrecemento da poboacion traballadora, hoxe un
mozo gaña menos que un mozo hai dez anos, e ten menos dereitos laborais. Ao
longo destes anos, a burguesía española, periférica ou non, atopou por fin o
seu lugar no mundo, irmán pequeno dos grandes imperialismos, dos EEUU, da
Alemaña, da Francia.
As multinacionais españolas, teñan sede en Barcelona, Bilbao, Madrid ou
Galiza, corren polo mundo como se foran ianquis. Repsol YPF, Augas de
Barcelona, Gas Natural, Telefónica, Calvo, Zara, BBVA, Endesa, Iberdrola,
etc., etc., son, hoxe, o símbolo da España remodelada coa monarquía. E, como
se foran a súa sombra, os exércitos españois están presentes en medio mundo,
dende Afganistán ate Haiti, na defensa dos intereses “patrios”. Aquí hai
unidade, é o mesmo unha empresa galega en Venezuela ou Arxentina, que unha
española ou catalana, o obxectivo é o de extraer o máximo beneficio da
explotación dos traballadores alí onde se atopen.
Pero as burguesías non son só as grandes multinacionais. Unha burguesía é
unha rede de accionistas, familiares, subcontratas, pequenos e medianos
empresarios, executivos, etc., que teñen os seus intereses ligados, por unha
banda as mesmas multinacionais, e, por outra, ao propio mercado interno.
As pelexas que hoxe atravesan a reforma dos estatutos son, precisamente, as
pelexas entre estes sectores por facerse co mellor cacho da torta do mercado
interno. Porque non se pode esquecer nunca que a parte do leon da plusvalía
que extraen tanto as multinacionais como a pequena e mediana burguesía veñen
da explotación dos traballadores do Estado Español. O PIB español depende,
como calquera outro estado imperialista, nunha porcentaxe moi importante da
inversión no estranxeiro, pero o groso do mesmo, o 75%, prodúcese dentro das
fronteiras, senón non tería sentido mantelas.
E, trala derrota do PP, cuxo proxecto era o de favorecer os capitais
instalados no centro, en Madrid, as burguesías periféricas piden o seu
cacho, que toma a forma do debate pola reforma dos estatutos. Por iso é
importante o debate dos Estatutos, é a maneira de artellar o reparto da
plusvalía xenerada polos traballadores. Por iso, as declaracións dos Méndez
Romeu, dos Vázquez, etc., son, dende o punto de vista burgués, mediocres e
timoratos: son a vella aposta, xa derrotada, do fraguismo, a falacia de nós
non entramos nos grandes debates, e esperamos a ver quen subvenciona as
nosas falcatruadas (Cidades da Cultura, onde están enterrados literalmente
340 millóns de euros; e logo falan da crise da sanidade!).
DE QUE DEBATEN.-
A reforma do Estatuto, e a definición do marco no que se move a sociedade é
importante. Claro que o é. Se ningún sector social da Galiza se recoñecese
como nación, non tería ningún sentido defender o dereito a
autodeterminación.
Pero o feito de ratificarse como nación non resolve o problema: non é unha
cuestión de autoafirmación, senón de loita de clases.
O estado unitario, a definición de España como “una, grande e libre”, é un
berro cun profundo contido económico e político, é unha defensa do seu, do
seu papel de “quen parte e reparte leva a mellor parte”. Así, cando o
Príncipe de Asturias fala da defensa da unidade e a Constitución, fala da
defensa da súa institución, a monarquía, cuxa existencia está ligada a esa
unidade e a esa constitución. Como di o outro, defende o “seu posto de
traballo”, e defendéndoo, protexe os “postos de traballo” e os beneficios de
moitos coma el, que unha república federal mandaría ao paro.
Cando Esperanza Aguirre di que Endesa non se pode ir ao estranxeiro, é
dicir, non a pode comprar Gas Natural, defende os seus intereses como
administración que depende de que Endesa siga realizando os seus beneficios
en Madrid, froito da explotación dos traballadores galegos e españois (o 6%
da enerxía eléctrica española prodúcese na Central Térmica das Pontes de
García Rodríguez), dos traballadores de América Latina, etc. Para Esperanza
Aguirre o que non se pode ir ao estranxeiro son os beneficios, non a
explotación dos traballadores, eso xa está no “estranxeiro”.
Neste confronto atópanse dúas frontes, unha, o do PP e os sectores máis
españolistas do PSOE, os dependentes do aparello do estado herdeiro do
franquismo, coa institución monárquica ao fronte, os militares e a
xudicatura, dous, as burguesías “periféricas”, a socialdemocracia, as
direccións sindicais, que, dentro da estabilidade, queren reordenar o
estado, cara a evitar males maiores.
A loita contra o PP ten o significado de rematar cos herdeiros directos do
franquismo, coa extrema dereita que nunca deixou de controlar os resortes do
estado, pois a súa fronte atópase a monarquía. E contra ela, a reforma dos
estatutos non son máis que intentos timoratos, condenados por si mesmos a
frustrar novamente as aspiracións dos pobos do estado. Fronte á dureza e á
firmeza da dereita, opónselles as tímidas mensaxes dos Zapateros e
Llamazares, que defenden a institución fundamental, a monarquía.
Preocúpalles máis a estabilidade burguesa que respostar as esixencias dos
pobos.
O CAMIÑO DA AUTOTERMINACIÓN E O SOCIALISMO.-
A burguesía galega, cuxo proxecto –que o ten- non vai máis aló da
renegociación do Estatuto co estado central, demostrou historicamente o seu
carácter reaccionario. A súa incapacidade para encabezar o reto do
desenvolvemento dun país condenado polo estado centralista ao atraso deixa,
sen lugar a dúbidas este reto nas mans doutros actores sociais.
A burguesía galega só quere ser parte da renegociación do diñeiro que pon en
cuestión a estructura do estado centralista: se 128 mil traballadores
galegos pagan o seu IRPF en Madrid, para a burguesía galega o problema no é
a recuperación intengra dese diñeiro, senón a negociación da cota que o
Estado devolve. Se o 30% da actividade non mar se produce en Galiza, a
burguesía galega acepta de bon grao que só o 3% volve en investimentos no
Instituto Social da Mariña. A burguesía galega confórmase con coller un
pouco do cacho que o poder central lle dá.
Así, O recente, e fracasado, intento por parte dun sector burgués galego de
recuperar unha empresa, que ten os seus centros productivos na Galiza, pero
a súa cabeza en Madrid, pero que foi galega, Unión Fenosa, demostrou ás
claras o seu verdadeiro carácter.
Nin foron capaces de imporse ao capital español (BSCH e ACS), e afrontaron a
batalla coa derrota na mente: para eles España non ía oporse á compra,
porque eles son “españois”. Pero a realidade demostroulles que español só é
aquel que ten a súa sede en Madrid ou arredores, os demais, como din
Esperanza Aguirre, son “estranxeiros”, e a burguesía española non podía
permitir que a enerxía estea controlada por “estranxeiros”, Iberdrola no
País Vasco, Gas Natural e a opa contra Endesa, e Unión Fenosa en Galiza. Eso
non podía ser, e non foi.
Por iso, a reforma no estatuto, aínda que comece con declaracións xenéricas
sobre o carácter de nación da Galiza, non vai afrontar os problemas centrais
do pobo traballador galego, a precariedade, os baixos salarios, a
emigración, e explotación dos recursos naturais sen ningún investimento dos
lucros xerados, a drenaxe do aforro galego para fora, a falta de
reinvestimento, a drenase do aforro galego para fóra, o desinvestimento nos
servizos (transporte publico, sanidade,...), etc. Non pode afrontalos,
porque isto suporía rachar coa monarquía centralista, e avanzar cara unha
república federal, baseada no recoñecemento do dereito á autodeterminación.
Avanzar neste camiño, é dicir, un reordenamento da Galiza baseado na
prohibición por lei da precariedade, a suba dos salarios ata chegar á media
española, o reinvestimento dos lucros xerados polos traballadores galegos no
desenvolvemento das infraestructuras e servizos, etc., supón rachar coa
división do traballo imposto polo capital español e galego, rematar co papel
dependente e subsidiado da sociedade galega.
E o plano do goberno bipartito non é ese. Para un sector do bipartito, o
PSdG, o máximo está en mellorar as condicións nas que se produce man de obra
cara á emigración, por iso o esforzo nos orzamentos no I+D, e o escaso apoio
que lle deu á tentativa de comprar Unión Fenosa, non por quen a domine,
senón porque a súa marcha significou a desaparición de 800 postos de
traballo directos (as declaracións de Touriño, “confiando” na boa vontade de
Gas Natural ou de Florentino Pérez para con Galiza é a vella historia do
subvencionado); para o BNG é o de presionar para que as “subvencións” sexan
mellores: van votar os orzamentos estatais porque lle dan 30 millóns de
euros máis do previsto.
O plano do bipartito é integrar Galiza nos novos eidos da política española,
mantendo a estabilidade burguesa. Pero a resolución dos problemas do pobo
traballador non teñen nada que ver coas contas de resultados dos
capitalistas, nin coas súas relacións de forza.
O pobo traballador ten que ser independente das liortas nas que se meten
cara á resolución das súas contradiccións. A dependencia de Galiza do Estado
inflúe dunha maneira directa nas condicións de vida dos traballadores, da
mocidade, a condena a elixir entre a precariedade ou a emigración; pero a
saída non esta no seu illamento do conxunto da poboacion traballadora
española.
O estado español, namentres exista unido, é o inimigo fundamental ao que
oporse. Levantar a política do dereito a autodeterminacion, é dicir, da
resolución da cuestión nacional co recoñecemento da soberanía dos pobos, vai
ligado a loita contra o réxime que as burguesías, tanto a española como as
periféricas, se deron e seguen defendendo, a monarquía “juancarlista”; e esa
loita esixe a maior unidade dos traballadores do Estado.
É máis. Nas circunstancias actuais, nas que o 60% da lexislación española
depende da Unión Europea, e que politicamente a implicación do estado no
conxunto da UE supón a ligazón da estabilidade burguesa do conxunto da
Unión, o camiño da soberanía nacional galega só é posible facelo da man dos
traballadores españois e europeos.
A denuncia da reforma do estatuto galego baséase na esixencia da resolución
da “vella” cuestión nacional do estado español e a esixencia dunha
verdadeira solución do conflicto social que se atopa no fundo. A reforma do
estatuto non vai dar resposta nin a un nin a outro.
